Cykl: wskaźniki jakości — przystępność tekstu…

W audycie treści przydatne mogą być narzędzia wspomagające ocenę jakościową tekstów, w tym ich przystępność dla czytelników. Przystępność percepcyjna tekstu ma duże znaczenie bowiem może zadecydować o sukcesie przekazu. Teksty, które są istotne np. z perspektywy procesów biznesowych, w tym reklamowe, opisy ofert, lub które mają zwiększyć zyski, powinny być napisane odpowiednim językiem i przyjmować stosowną formę. Odpowiednio zredagowany opis oraz jego estetyczna prezentacja mogą zachęcić odbiorcę do skorzystania z oferty [1].

Zasadniczo tekst opublikowany na stronie internetowej można ocenić pod kątem ilościowym i jakościowym. Najpopularniejszą miarą ilościową jest wskaźnik Text to HTML Ratio. Wskaźnik Text to HTML Ratio oddaje relację pomiędzy ilością tekstu opublikowanego na stronie, a ilością kodu źródłowego strony. Jednocześnie istnieje wiele wskaźników opisujących przystępność percepcyjną tekstu, którą można zaliczyć do miar jakościowych.

Chcesz trafić do większej liczby osób? Uprość przekaz i dawaj zwięzłą informację, którą odbiorcy w mig zrozumieją i z której skorzystają [3].

1. Analiza tekstów Semstorm

Analiza tekstów napisanych w różnych językach
Dostępność: aplikacja płatna, dostępna wersja demonstracyjna
Ocena w skali 1-10 — 10

Imponująco przedstawia się narzędzie „Semstorm Analiza tekstów”. Algorytmiczna analiza tekstu jest wszechstronna i dostarcza informacji statystycznych, w tym liczbę znaków, słów i zdań. Podczas analizy tekstu wyróżniane są zdania długie (dłuższe niż 16 słów), błędy interpunkcyjne (ryc. 1), typograficzne (!), frazeologiczne, leksykalne i zapożyczenia, „nieznane słowa”, a także błędy pisowni. Analizowana jest również przystępność percepcyjna tekstu, wyrażana przy pomocy indeksu mglistości FOG [X].
Ocena 1/5 przystępności percepcyjnej tekstu oznacza, że jest on trudny w odbiorze, wymaga rozległej i eksperckiej wiedzy. Zatem nie powinien być kierowany do szerokiej publiczności [2].
To może przyziemne, ale oprócz typowo statystycznej oceny oraz oceny wskaźnikowej, narzędzie „Semstorm Analiza tekstu” z dużą precyzją wskazuje miejsca, w których powinny znaleźć się przecinki lub np. przekonuje do zastąpienia zwrotu „w oparciu”, zwrotem „na podstawie”. Ponadto narzędzie pozwala analizować poprawność tekstów napisanych w różnych językach. W wersji bezpłatnej, dostępnej po zalogowaniu, dostępnych jest 5 testów dziennie.

Rycina 1. Semstorm Analiza tekstów
Źródło: Semstorm

[X] Istnieje wiele wskaźników umożliwiających określenie przystępności percepcyjnej tekstu (przystępność percepcyjna tekstu to stopień, w jakim jest on zrozumiały dla odbiorcy). Do najpopularniejszych zaliczyć można m.in. indeks czytelności Flescha (Flesch Reading Ease), indeks Coleman-Liau (Coleman Liau Index) lub indeks SMOG (SMOG index). Jednak najbardziej znanym jest indeks mglistości Gunninga (Gunning Fog Index, FOG). Wskaźnik FOG został opracowany w 1952 r. przez R. Gunninga do określania stopnia trudności tekstów napisanych w języku angielskim. Gunning zauważył, że łatwiejsze w odbiorze są krótkie wyrazy i krótkie zdania niż długie, rozbudowane wypowiedzi. Indeks mglistości może być stosowany również w odniesieniu do tekstów napisanych w języku polskim [1].

2. Jasnopis.pl

Analiza tekstów (pozaliterackich) napisanych w języku polskim
Dostępność: aplikacja udostępniona publicznie (sfinansowana ze środków publicznych), jednak jej użycie komercyjne wymaga konsultacji
Ocena w skali 1-10 — 10

Jasnopis to aplikacja internetowa, która została wykonana w ramach programu „Mierzenie stopnia zrozumiałości polskich tekstów użytkowych (pozaliterackich)”. Projekt sfinansowano ze środków Narodowego Centrum Nauki. Narzędzie analizuje formę językową tekstu napisanego w języku polskim i określa stopień jego trudności w skali siedmiostopniowej (ryc. 2). Teksty, które uzyskały w ocenie 1 punkt są oznaczane jako najłatwiejsze, zrozumiałe dla każdego czytelnika. Aplikacja ta może być pomocna w ocenie trudności tekstu i jest adresowana do autorów tekstów użytkowych, pojawiających się w przestrzeni publicznej.

Rycina 2. Ocena przystępności percepcyjnej tekstu (fragment)
Źródło: Jasnopis.pl

3. Logios.pl

Analiza tekstów napisanych w języku polskim
Dostępność: aplikacja udostępniona publicznie, jednak jej użycie komercyjne bez zgody autorów jest niedozwolone. Ponadto „w szczególności zabronione jest wykorzystanie aplikacji do celów szkoleniowych”, cokolwiek to znaczy…
Ocena w skali 1-10 — 5
Minusy: archaiczna forma graficznej prezentacji okna testu sprawia, że tak uzyskane wyniki mogą być uznane za mało wiarygodne (ryc. 3)

Rycina 3. Graficzna prezentacja testu Logios
Źródło: Logios.pl

Logios to aplikacja internetowa udostępniona przez językoznawców z Pracowni Prostej Polszczyzny Uniwersytetu Wrocławskiego. Powstała ona we współpracy z inżynierami lingwistycznymi z Politechniki Wrocławskiej. Aplikacja w sposób algorytmiczny ocenia poziom „mglistości języka” (indeks FOG-PL), przy czym ocena na poziomie 1-6 oznacza przystępność tekstu dla osób z wykształceniem podstawowym, a ocena przekraczająca 13 oznacza przystępność dla osób z wykształceniem wyższym. Obecna forma, w jakiej udostępniono aplikację sugeruje, że prace nad jej rozwojem zostały zaprzestane.

4. Readable.io (Measure Text Readability)

Analiza tekstów napisanych w języku angielskim
Dostępność: narzędzie jest bezpłatne do okazjonalnego użytku (this tool is free for occasional use)
Ocena w skali 1-10 — brak zdania
Ciekawe: ocena tonu i sentymentu wypowiedzi

Aplikacja Readable.io pozwala ocenić poziom czytelności tekstu (Readability Grade Level). Estymuje wartości wskaźników przystępności tekstu (Readability Ratings), w tym: FOG, SMOG Index oraz Coleman-Liau Index. Ponadto zwraca statystyki tekstu, a także ocenia jego jakość, ton i sentyment wypowiedzi (ryc. 4). Analizy te pozwalają w sposób syntetyczny ocenić stopień formalności tekstu (oficjalny, nieoficjalny, konwersacyjny), a także jaki wydźwięk ma tekst – pozytywny, negatywny czy też neutralny. Narzędzie nie jest przeznaczone do analizy tekstów napisanych w języku polskim.

Rycina 4. Pomiar tonu wypowiedzi
Źródło: Readable.io

5. Hemingwayapp.com

Analiza tekstów napisanych w języku angielskim
Dostępność: narzędzie jest udostępnione bezpłatne
Ocena w skali 1-10 — brak zdania

Podobnie jak Readable.io, Hemingwayapp jest narzędziem, które pozwala przeanalizować przystępność percepcyjną tekstów napisanych w języku angielskim. Aplikacja ocenia trudność takstu, podaje statystyki tekstu, a także szacowany czas, niezbędny na jego przeczytanie.

Przystępność percepcyjna tekstu może mieć duże znaczenie, jednak badania pokazały, że na bardzo wielu witrynach internetowych problemem nie jest trudność tekstu, a jego brak (!), skromna ilość lub niewłaściwy format [1].

 

Literatura
¹ Król, K. (2018). Przystępność percepcyjna internetowych ofert turystyki wiejskiej. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich [przyjęte do druku].
² Majchrzak M. (2018). Błędy, które poprawia Analiza tekstów, Semstorm, https://goo.gl/ojrB1T (08.05.2018).
³ Krupa M. (2017). 11 błędów, które nagminnie popełniają copywriterzy, Sprawny.marketing, 2(2), 53-58.