Wszystko o walidacji W3C…

O poprawności składniowej kodu napisano już wiele. Jest to jeden z podstawowych atrybutów jakości witryny internetowej, i jeden z pierwszych, który powinien być oceniany w ramach audytu SEO.
Poprawność składniowa kodu jest rozpatrywana z punktu widzenia specyfikacji tworzonych i udostępnianych przez World Wide Web Consortium (W3C).

Co to jest W3C?

World Wide Web Consortium to międzynarodowa organizacja zrzeszająca kilkaset podmiotów z całego świata, ustanawiająca standardy kodowania i przesyłu stron internetowych¹.
W3C zostało założone w październiku 1994 roku przez Tima Berners-Lee z Massachusetts Institute of Technology (MIT) we współpracy z CERN, który do dnia dzisiejszego jest przewodniczącym konsorcjum². Pierwsza oficjalna rekomendacja dla języka znaczników HTML została opublikowana przez W3C w 1997 roku (HTML 3.2 Reference Specification).

Co to jest standard W3C?

Standardy W3C pozwalają tworzyć uniwersalne dokumenty hipertekstowe (witryny internetowe), które są jednakowo interpretowane (wyświetlane) bez względu na oprogramowanie (przeglądarkę) odbiorcy.

Specyfikacja, deklaracja, rekomendacja, standard… Specyfikacja HTML (w wersji roboczej) jest prezentowana jako propozycja zmiany poprzedniego lub nowy standard W3C (tzw. W3C Working Draft). Po rozpatrzeniu (udoskonaleniu) przez grupy robocze W3C może zostać wydana jako rekomendacja (standard). Charakterystyka każdej rekomendacji W3C opisana jest w specyfikacji. W deklaracji DTD twórca witryny powołuje się na konkretną specyfikację. Ta zawiera szczegółowe wytyczne związane z zapisem kodu.

Zgodność zapisu znaczników (składnia) jest weryfikowana z deklaracją, która jest umiejscawiana w pierwszych linijkach dokumentu hipertekstowego (document type declaration, DTD). Deklaracja ta (DOCTYPE) informuje przeglądarkę o rodzaju dokumentu, który ma przetworzyć. Jest to informacja, w której wersji (X)HTML został utworzony dokument. DTD definiuje m.in. dopuszczalne elementy (obiekty) dokumentu, w tym atrybuty, które je opisują oraz ich wartości. Poszczególne specyfikacje różnią się sposobem zapisu i dostępnością wybranych znaczników.

Zgodność zapisu HTML ze składnią opisaną w specyfikacji daje gwarancję, że witryna zostanie poprawie wyświetlona w oknie przeglądarki (przy założeniu, że jest aktualna).

Walidacja w ogóle

Walidacja w naukach technicznych i informatyce oznacza czynności podejmowane w celu potwierdzenia, że użyte procedury, techniki i narzędzia prowadzą do zaplanowanych wyników. Wynik walidacji jest dokumentowany w postaci raportu. W naukach matematycznych stanowi metodę statystyczną określaną jako sprawdzian krzyżowy lub walidacja krzyżowa.

Co to jest walidacja W3C?

Walidacja to proces, podczas którego dokumenty hipertekstowe są weryfikowane w zakresie zadeklarowanych specyfikacji (DTD), w celu zapewnienia zgodności struktury, użytych elementów i atrybutów z definicjami zawartymi w DTD³.
Całkowitą pewność poprawności składniowej kodu można uzyskać na drodze walidacji krzyżowej, która polega na sprawdzeniu zgodności kodu z przyjętym standardem przy pomocy co najmniej dwóch narzędzi testujących. Warto przy tym pamiętać, że jednym z podstawowych (rekomendowanych) narzędzi walidujących jest aplikacja (usługa) W3C Markup Validation Service. Raport szczegółowy z walidacji dostarcza informacji, który fragment kodu jest niezgodny z przyjętym standardem i wymaga poprawy.

Utrzymuj swój kod w czystości i prostocie

To jedno z przykazań kodera. W przypadku witryn tworzonych od podstaw (Hand-Coding Web Pages) możliwa jest pełna kontrola kodu (HTML, CSS, innego). Nieco trudniej jest zagwarantować poprawność składniową kodu różnorakich (zewnętrznych) komponentów rozszerzających funkcjonalność witryny. Korekty może też wymagać kod systemu zarządzania treścią CMS, wykorzystany do utworzenia witryny.

Poprawność składniowa kodu nie jest oczywistością

Pisanie kodu HTML można porównać do dyktanda z języka polskiego, a jego sprawdzanie do walidacji. Dyktando może zostać napisane zgodnie z zasadami ortografii lub nie. Swoista „schludność”, staranność zapisu kodu HTML i CSS (jakiegokolwiek kodu) jest wyznacznikiem wiedzy, umiejętności i profesjonalizmu.

Specyfikacje opisują reguły składni. Składnia opisuje rodzaje dostępnych symboli, sposób ich zapisu oraz zasady, według których mogą być one łączone w większe struktury. Dokument (hipertekstowy) jest poprawny składniowo, gdy posiada strukturę zgodną z zasadami zdefiniowanymi w specyfikacji³.

Czytelnik zrozumie zarówno zapis „atrybut, który jest znaczący”, jak i zapis „atrybót, ktury jest znaczący”. Zapisy te wywołają jednak zgoła inne odczucia. Podobnie jest z przeglądarkami internetowymi. Ich twórcy tworzą oprogramowanie tak, aby było w stanie zinterpretować i wyświetlić błędnie napisany kod. Ten z kolei może odbijać się czkawką, lecz nie u czytelnika, którego najczęściej nie interesują kwestie programistyczne, a u robota sieciowego (web crawler), który analizuje kod.

Źródła
¹ Król, K. (2016). Wpływ optymalizacji witryn internetowych na promocję turystyki wiejskiej w sieci. Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych — Problems of Small Agricultural Holdings, 3, 57-71. DOI: 10.15576/PDGR/2016.3.57
² Facts About W3C. History, www.w3.org/Consortium/facts [dostęp: 22.12.2017]
³ Polskie tłumaczenie specyfikacji XHTML 1.0. Autor przekładu: Michał Górny.