Testować czy nie testować?
Analiza jednych z ogólnodostępnych statystyk pomiarów wybranych atrybutów jakości witryn internetowych podaje w wątpliwość wiarygodność narzędzi analitycznych udostępnianych w internecie bezpłatnie. Do tak pozyskanych wyników należy podchodzić z rezerwą, gdyż sposób w jaki zostały wygenerowane nie jest dokładnie opisany.
Przykład Webspeed
Webspeed to aplikacja internetowa dostarczająca informacji o wybranych atrybutach witryny internetowej. Analizuje m.in.: czas wczytywania witryny, parametry serwera (wartości chwilowe), wielkość kodu i grafik, zgodność ze standardami W3C oraz wytycznymi Google (pod kątem SEO). Wyniki prezentowane są w postaci raportu końcowego. Aplikacja nie interpretuje wyników pomiarów. Pozostawia to użytkownikowi, dostarczając jednocześnie pewnych wskazówek.
Zasięg aplikacji Webspeed można określić jako lokalny. Przemawiają za tym: liczba wykonanych analiz, interfejs w języku polskim (obcym dla użytkowników anglojęzycznych) oraz statystyki w mediach społecznościowych.
Aplikacja internetowa Webspeed została utworzona przez intensys.pl — agencję interaktywną wyspecjalizowaną w projektowaniu stron internetowych oraz obsłudze informatycznej różnorakich podmiotów. Webspeed jest narzędziem, które bezpośrednio promuje agencję i jest jednym z kilku innych narzędzi jej autorstwa, udostępnianych w internecie.
Jaka jest wiarygodność pomiarów?
Na stronie internetowej aplikacji udostępniane są statystyki globalne pomiarów jakości witryn. Jest to ciekawe źródło informacji. Podczas analizy danych można jednak zauważyć, że nie zmieniają się one w czasie rzeczywistym. W tym miejscu warto podkreślić, że tak pozyskanych informacji nie należy traktować bezkrytycznie. Nie jest bowiem możliwa ich weryfikacja. Może to być przecież jedynie zgrabna prezentacja fikcyjnych danych. Przeciętny użytkownik nie może tego sprawdzić. Pozostaje mu tylko „dać wiarę” twórcom aplikacji. Narzędzie nie jest także w żaden sposób autoryzowane przez np. instytut badawczy czy podmiot certyfikujący o renomie krajowej lub międzynarodowej, co mogłoby uwiarygodnić prezentowane wyniki. Jest to zatem, w pewnym sensie, inicjatywa „prywatna” agencji intensys.pl. Nie zmienia to faktu, że aplikacja ma atrakcyjną oprawę graficzną i jest użyteczna, choć jej wydajność wymaga poprawy. Dynamika jej działania może być jednak warunkowana testami przeprowadzanymi przez zewnętrzne algorytmy: walidatora W3C oraz PageSpeed Insights.
Co mówią statystyki?
Według danych zaprezentowanych na stronie internetowej Webspeed aplikacja przetestowała 106 012 witryn internetowych (stan na 30.12.2017). Większość testowanych witryn wykonano w standardzie HTML5. Zastąpi on w naturalny sposób witryny wykonane według specyfikacji XHTML. W zbiorze testowanych witryn jedynie 11% przeszło walidację poprawności składniowej kodu HTML według W3C. To wartość bezwzględna. Oznacza to, że błąd w postaci braku opisu alternatywnego jednego z plików graficznych, choć bez znaczenia dla funkcjonowania witryny, wykluczy ją z grona „poprawnie wykonanych”. Poprawność wykonania oznacza w tym przypadku zgodność z zadeklarowaną specyfikacją. W świetle tego 11% wydaje się być relatywnie dobrym rezultatem.
Jedynie połowę testowanych witryn oznaczono w teście Webspeed jako zgodne z urządzeniami mobilnymi. W świetle rosnącego rynku mobile oraz zmian w algorytmach Google wynik ten nie jest zadowalający.
Mediana czasu ładowania testowanych witryn wyniosła 2,10 s. Jest to wartość środkowa. Zarówno powyżej, jak i poniżej tej wartości znajduje się jednakowa liczba obserwacji. Pytanie jest o korelację pomiędzy techniką wykonania witryny, ze szczególnym uwzględnieniem mobilności (RWD, AWD), a jej wydajnością. Praktyka pokazuje bowiem, że witryny dostosowane do urządzeń mobilnych są w testach syntetycznych mniej wydajne od witryn statycznych (co oczywiście nie powinno dziwić, ale wymaga poprawy).
Testować czy nie testować?
Aplikacja Webspeed jest przejrzysta i wywołuje dobre wrażenie. Jest jedną z wielu alternatywnych, z której warto skorzystać. Pewnym udoskonaleniem aplikacji byłoby sprowadzenie wyników testu do jednej syntetycznej noty punktowej (normalizacja). Użytkownicy są bowiem przyzwyczajani do jednoznacznej oceny punktowej, która notabene, jest przecież jasna w interpretacji.
Testować!
Sprawdzałem właśnie różne tego rodzaju narzędzia dostępne w sieci. Z tego co widzę to żadne, ani polskie, ani zagraniczne, nie posiadają jakichkolwiek autoryzacji, certyfikatów czy akredytacji. W tej materii nawet nie mam pomysłu, jaka instytucja byłaby realnie kompetentna, aby taką autoryzację wykonać.
Trudno jednoznacznie osądzić, czy certyfikowanie narzędzi wykonujących testy algorytmiczne wybranych atrybutów jakości serwisów www (np. SEO, wydajność, etc.) jest w ogóle potrzebne. W mojej ocenie nie jest potrzebne. Zauważ, że takie narzędzia jak np. PageSpeed Insights – Google Developers lub wtyczka Lighthouse są w pewnym sensie certyfikowane. Swoista „renoma” wydawcy sprawia, że narzędzia te uznaje się za wiarygodne. Dotyczy to także np. aplikacji WebPagetest. Dużą popularnością i zaufaniem użytkowników cieszą się także aplikacje GTMetrix lub Pingdom. Znają je wszyscy. Warto także zwrócić uwagę, że rynek komercyjny korzysta właściwie wyłącznie z narzędzi płatnych. To zupełnie inna jakość. Branża sama dokonuje „certyfikacji” narzędzia, wystawiając mu opinię.
Dzięki temu artykułowi osoby które nie mają styczności z analizą stron internetowych mogą dowiedzieć się ogólnie o tym jakie elementy są analizowane przez tą witrynę. Można również rozszerzyć swoją wiedzę odnośnie wiarygodności tej witryny. Jak Pan wspomniał minusem jest to, że narzędzie nie jest autoryzowane przez podmiot certyfikujący o renomie krajowej lub międzynarodowej i że nie jest możliwa weryfikacja pomiarów. Artykuł był pomocny przy pisaniu referatu związanego z Audytem SEO.