Wydajność witryn internetowych — ze stoperem w ręku…

Nawet kilkusekundowe opóźnienie wystarczy, aby wywołać negatywne odczucia u użytkownika witryny internetowej (unpleasant user experience). Podczas opóźnień następuje utrata płynności działania systemu, użytkownicy tracą pełną kontrolę i są zmuszeni oczekiwać na komputer. Zatem przy powtarzających się (nawet krótkich) opóźnieniach, użytkownicy często rezygnują, chyba że są wyjątkowo zaangażowani w wykonanie zadania. Może to powodować spadek konwersji celu [1].

Obecnie jednym z mankamentów witryn internetowych (responsywnych, multimedialnych, interaktywnych, tworzonych w oparciu o rozbudowane systemy zarządzania treścią CMS) jest ich wydajność. Optymalizacja wydajności może być kluczowa dla komfortu obsługi witryn internetowych. Z punktu widzenia użytkownika wydajność jest miarą użyteczności. Stanowi parametr decydujący o komforcie przeglądania witryn, co może mieć przełożenie na konwersję celu.

Speed Matters: Response-Time Limits

Użytkownik, który oczekuje 8 sekund na wczytanie się na stronie internetowej obiektu promocyjnego (banera, rotatora, karuzeli obrazów etc.) spędza tylko 1% całkowitego „czasu oglądania” (1% of total viewing time), patrząc na tan obiekt. Natomiast użytkownik, który otrzymuje natychmiastowe renderowanie strony spędza 20% „czasu oglądania” w obszarze promocyjnym [1].

W odczuciu użytkowników czas renderowania strony jest o około 15% dłuższy niż jest on w rzeczywistości. Po pewnym czasie, w pamięci użytkowników pozostaje wrażenie, że renderowanie trwało o około 35% dłużej niż w rzeczywistości [2].

Użytkownicy bardziej angażują się w witrynę, gdy mogą swobodnie się poruszać i skupiać na treściach zamiast na ‘nieskończonym’ oczekiwaniu.

W 2006 r. przeciętny klient internetowy oczekiwał, że witryna załaduje się w ciągu 4 sekund. W 2010 roku ten sam klient oczekiwał już, że wczytanie strony nastąpi w ciągu 2 sekund lub szybciej. 39% badanych stwierdziło, że szybkość (wydajność) witryny jest ważniejsza niż jej funkcjonalność [2].

Wydajność witryny wynika w dużej mierze z przyjętych rozwiązań projektowych, w tym technik i komponentów zastosowanych do jej utworzenia. Badania wykonane w 1997 roku pokazały, że główną przyczyną opóźnień odnotowywanych na witrynach internetowych były duże pliki graficzne. Zalecana była ich kompresja. Natomiast obecnie, powolne wczytywanie się (renderowanie) witryn internetowych jest przeważnie spowodowane opóźnieniami serwera, zbyt dużą liczbą komponentów witryn lub nadmiernie „fantazyjnymi” widżetami (too many fancy widgets), a nie dużymi obrazami [1].

Witryna, która wczytuje się w ciągu 3 sekund uzyskuje o 22% mniej wyświetleń, i o 50% wyższy współczynnik odrzuceń niż strona wczytana w ciągu 1 sekundy. Dwusekundowe opóźnienie obniża konwersję o około 22%. Witryna, która wczytuje się w ciągu 5 sekund uzyskuje o 35% mniej wyświetleń, i o 105% wyższy współczynnik odrzuceń. Opóźnienie to obniża konwersję celu nawet o 38%. Z kolei witryna, która wczytuje się w ciągu 10 sekund uzyskuje o 46% mniej wyświetleń, i o 135% wyższy współczynnik odrzuceń. Obniża to konwersję celu nawet o 42% [2].

Przyczyny opóźnień nie mają znaczenia dla użytkowników. Wiedzą oni tylko, że otrzymują słabą obsługę, co jest denerwujące.

Response Times: The 3 Important Limits

J. Nielsen [1, 6] zwrócił uwagę, że trzy granice czasu reakcji są takie same dzisiaj, jak wtedy kiedy pisał o nich w 1993 roku [3] (na podstawie Card et al. 1991 [4] oraz Miller 1968 [5]):

1) Granica 0.1 sekundy (instantaneous): reakcja systemu (wywołana aktywnością użytkownika) w 0,1 sekundy jest w odczuciu użytkownika natychmiastowa. Oznacza to, że efekt wydaje się być spowodowany bezpośrednio przez użytkownika, a nie przez komputer (daje to poczucie, że to użytkownik wykonuje czynności, a nie zleca ich wykonanie komputerowi). Sprawia to, że nie jest konieczne żadne specjalne sprzężenie zwrotne, z wyjątkiem wyświetlenia wyniku. Ten poziom reakcji jest niezbędny, aby użytkownik miał poczucie bezpośredniej manipulacji obiektami interfejsu użytkownika.

2) Granica 1 sekundy (flow): 1 sekunda to granica, w której przepływ myśli użytkownika pozostaje nieprzerwany, nawet jeśli zauważy on opóźnienie (opóźnienie sprawia, że użytkownik odczuwa, że to komputer generuje wynik, pracuje nad poleceniem; wciąż jednak możliwa jest kontrola działania i swobodne poruszanie się po interfejsie). Podczas opóźnień większych niż 0,1, ale mniejszych niż 1,0 sekundy zwykle nie ma specjalnego sprzężenia zwrotnego, ale użytkownik traci poczucie działania bezpośrednio na danych. W przypadku opóźnień dłuższych niż 1 sekunda wskazane jest poinformowanie użytkownika, że komputer pracuje nad zadaniem, przykładowo poprzez zmianę kształtu kursora.

3) Granica 10 sekund (attention): użytkownik jest w stanie skupić uwagę na zadaniu do 10 sekund. Zadania, które są wykonywane dłużej niż 10 sekund wymagają sprzężenie zwrotnego w postaci np. wskaźnika procentowego wskazującego postęp w jego wykonaniu, a także wyraźnie oznakowanej możliwości przerwania operacji. 10-sekundowe opóźnienie często powoduje, że użytkownicy opuszczają witrynę natychmiast [6].

Czy mierzyć wydajność? Jak interpretować wynik pomiaru?

Wydajność, rozumiana jako szybkość wczytywania witryny w oknie przeglądarki internetowej, to jeden z atrybutów, którego bezrefleksyjny pomiar może wprowadzić w błąd… Nie można interpretować pomiarów wydajności w oderwaniu od jej pozostałych atrybutów. Pomiar wydajności powinien być przeprowadzony z głową! Narzędzi do testowania wydajności witryn jest wiele. Na popularności zyskują narzędzia darmowe, testujące wydajność w ogóle, lub wyspecjalizowane, jak np. Website Speed Test Image Analysis Tool.

 

Źródła
[1] Nielsen, J. (2010). Website Response Times. Nielsen Norman Group, https://goo.gl/MymMco (dostęp: 25.09.2018)
[2] Bixby, J. (2010). Everything you wanted to know about web performance but were afraid to ask. Radware, webperformancetoday.com (dostęp: 25.09.2018)
[3] Nielsen, J. (1993). Usability Engineering. Cambridge: Academic Press, Inc.
[4] Card, S. K., Robertson, G. G., Mackinlay, J. D. (1991). The information visualizer: An information workspace. Proc. ACM CHI’91 Conf. (New Orleans, LA, 28 April-2 May), 181-188.
[5] Miller, R. B. (1968). Response time in man-computer conversational transactions. Proc. AFIPS Fall Joint Computer Conference Vol. 33, 267-277.
[6] Nielsen, J. (1993). Response Times: The 3 Important Limits, https://goo.gl/VelYU6 (25.09.2018).